Położony na malowniczej wysepce w Parku Zamkowym, Domek Chiński to jeden z najbardziej unikalnych zabytków Żywca. Zbudowany w XVIII wieku przez rodzinę Wielopolskich, zachwyca orientalną architekturą i historią sięgającą czasów, gdy park projektowano w stylu włoskim, a później angielskim. Dziś to miejsce spotkań, relaksu i sztuki – na parterze działa klimatyczna kawiarnia, a na piętrze galeria sztuki. Jakie tajemnice skrywa ten wyjątkowy budynek?
- Historia Domku Chińskiego. Jak trafił do Żywieckiego Parku?
- Architektura i symbolika. Co czyni go wyjątkowym?
- Kawiarnia i galeria. Dlaczego warto odwiedzić to miejsce?
Historia Domku Chińskiego. Jak trafił do Żywieckiego Parku?
Żywiecki Domek Chiński to jedna z najbardziej charakterystycznych budowli na mapie miasta, a jego historia sięga XVIII wieku. Jego powstanie zawdzięczamy rodzinie Wielopolskich, ówczesnych właścicieli Żywiecczyzny, którzy postanowili wzbogacić swój park o modny wówczas element architektury ogrodowej. Zanim jednak pojawiła się egzotyczna altana, na tej samej wysepce pośrodku stawu stała wcześniejsza budowla – parterowy pawilon w stylu włoskim, wzniesiony około 1712 roku.
Zmiany przyszły w drugiej połowie XVIII wieku, kiedy fascynacja kulturą Wschodu ogarnęła europejskie dwory. Inspiracje chińskie docierały także do Polski, a jednym z efektów tej mody stała się właśnie żywiecka altana. Po Wielopolskich władanie nad miastem przejęli Habsburgowie, którzy traktowali Domek Chiński jako miejsce odpoczynku, a także bawialnię dla dzieci. Przez lata zmieniała się jego funkcja, ale niezmiennie pozostawał jednym z najciekawszych elementów krajobrazu parkowego.
Architektura i symbolika. Co czyni go wyjątkowym?
Jego wygląd sprawia, że łatwo przenieść się myślami do dalekiej Azji. Domek Chiński jest niewielkim, murowanym budynkiem wzniesionym na planie ośmiokąta. Jego najbardziej charakterystycznym elementem jest dach – lekko wygięty ku górze, zgodny z kanonem architektury Dalekiego Wschodu. Jednak pomimo orientalnych inspiracji, budowla ma też mocne odniesienia do rodzimych tradycji – ponad dachem umieszczono herb Wielopolskich, Starykoń, który do dziś stanowi jeden z najważniejszych znaków rozpoznawczych domku. Całość jest świetnym przykładem tzw. chinoiserie – stylu, który nie próbował wiernie kopiować chińskiej architektury, lecz ją interpretować, dodając europejskie akcenty.
Co ciekawe, pierwotnie park, w którym stanął Domek Chiński, zaprojektowany był w stylu włoskim, ale z czasem jego układ został przekształcony zgodnie z koncepcją angielskiego ogrodu krajobrazowego, co widać choćby po naturalnie wijących się alejkach i malowniczych zakątkach.
Kawiarnia i galeria. Dlaczego warto odwiedzić to miejsce?
ziś Domek Chiński to nie tylko historyczna altana, ale także jedno z najbardziej klimatycznych miejsc w Żywcu, gdzie historia, sztuka i relaks spotykają się w idealnych proporcjach. Na parterze działa urokliwa kawiarnia, w której można napić się aromatycznej kawy lub herbaty, a także skosztować domowych ciast w otoczeniu zabytkowych murów. To idealna opcja na odpoczynek po spacerze po malowniczym Parku Zamkowym. Wnętrze ma wyjątkowy charakter – niewielkie, przytulne, z widokiem na parkowy staw. W ciepłe dni można usiąść na zewnątrz i cieszyć się spokojem tego miejsca. Z kolei na piętrze Domku Chińskiego funkcjonuje galeria sztuki, w której organizowane są wystawy malarstwa, fotografii i rzeźby, a także kameralne wydarzenia kulturalne. To sprawia, że obiekt przyciąga zarówno turystów, jak i mieszkańców Żywca spragnionych obcowania ze sztuką. Jesienią Domek Chiński nabiera wyjątkowego uroku – otoczony złotymi liśćmi i poranną mgłą wygląda wręcz bajkowo. To miejsce, które warto odwiedzić o każdej porze roku, by odkryć jego niepowtarzalną atmosferę.
Jak dojść do Domku Chińskiego?
Znajduje się w samym sercu Parku Zamkowego w Żywcu, na niewielkiej wyspie pośrodku stawu. Wejście do parku prowadzi od strony Zamku Komorowskich i Habsburgów (obecnie Muzeum Miejskie), który położony jest przy ul. Zamkowej. Najprostsza trasa to spacer od zamku w stronę północno-wschodnią, mijając malownicze alejki parkowe i kierując się w stronę stawu, gdzie znajduje się mały drewniany mostek prowadzący na wysepkę. Domek Chiński jest doskonale widoczny z różnych części parku, więc trudno go przegapić. Jeśli przyjeżdżacie samochodem, najbliższy parking znajduje się w pobliżu zamku, a z centrum Żywca można dojść tu w kilka minut pieszo.
