W dniu dzisiejszym (22 września), z okazji 82 rocznicy wysiedleń ludności z Żywiecczyzny do Generalnej Guberni - społeczność I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Żywcu wraz z Dyrektorem Jackiem Biłko i Wicedyrektorem Piotrem Rypieniem uczciła pamięć o tamtych tragicznych wydarzeniach składając kwiaty pod tablicą pamiątkową, która mieści się na budynku Miejskiego Centrum Kultury w Żywcu – dawnego „Sokoła”. Organ prowadzący reprezentowali Wicestarosta Żywiecki Stanisław Kucharczyk i Dyrektor Wydziału Oświaty i Wychowania Starostwa Powiatowego w Żywcu Andrzej Widzyk.
Aby utrwalać pamięć o tamtych wydarzeniach Powiat Żywiecki zrealizował film w oparciu o przeprowadzony międzyszkolny konkurs pn. Aktion Saubusch – Wysiedlenia mieszkańców na Żywiecczyźnie oczami młodego pokolenia XXI wieku. Organizatorami konkursu byli Poseł na Sejm RP Kazimierz Matuszny oraz Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych w Żywcu. Finał konkursu został przeprowadzony 2 stycznia 2017 roku. Relacja z finału konkursu – KLIKNIJ TUTAJ. Rok później powstał film. Zobacz film - KLIKNIJ TUTAJ
Kilka zdań o tamtych wydarzeniach:
Akcja nosiła kryptonim "Saybusch Aktion", czyli "Akcja Żywiec". Pierwszy transport wyruszył 23 września 1940 roku z dworca w Żywcu. Podstawą do wszczęcia wysiedleń, także na Żywiecczyźnie był dekret Adolfa Hitlera o umocnieniu niemczyzny z 7 października 1939 roku. Miał on na celu stworzenie nowych niemieckich obszarów osiedleńczych poprzez wysiedlenie innych grup narodowościowych. Wysiedlenia z Żywiecczyzny trwały od 22 września do 14 grudnia 1940 roku. Odpowiedzialny za nie był Obergruppenfuehrer SS Erich von dem Bach Zelewski, który osobiście objeżdżał wysiedlane wsie, a później witał niemieckich kolonistów. Ogółem hitlerowcy wysiedlili około 20 tysięcy Polaków. Wysiedlani mogli zabrać ze sobą jedynie drobny sprzęt, koce i ubrania oraz zapas żywności na trzy dni. Mieszkańcy Żywiecczyzny przewożeni byli na Lubelszczyznę i Kielecczyznę. W ramach „Saybusch Aktion" Niemcy wysiedlili mieszkańców 35 wsi z terenu powiatu żywieckiego. Wiele osób, zwłaszcza dzieci zmarło z głodu i wycieńczenia.
W 1945 roku część mieszkańców powróciła do swoich domostw. Zastali oni zniszczone i zrabowane gospodarstwa. W opinii historyków akcja wysiedleńcza była jednym z najbardziej tragiczniejszych wydarzeń w dziejach Żywiecczyzny. Na Żywiecczyźnie znajduje kilka miejsc pamięci o tamtych wydarzeniach, między innymi w Ciścu, Jeleśni, Rajczy i Żywcu.
